Το εσωτερικό μου παιδί έχει πολλά να πει

Χτες, 18:04.

Κάθομαι δίπλα στην Ελαία για να διαβάσουμε.

Και: Χάλια. Χάλια. Χάλια.

Οχι αυτή, προσπαθεί.

Εγώ.

Αγχώνομαι όταν δεν θα τα καταφέρει.

Πιέζομαι όταν είναι αργή.

Αισθάνομαι εντάσεις μέσα μου όταν κάνει λάθη.

Θέλω να της πω να τα κάνει καλυτερα, να της πάρω το μολύβι, να προσέχει περισσότερο, να πάει πιο γρήγορα, να τελειώνουμε.

Υποφέρω, κυριολεκτικά. Το σώμα μου ολόκληρο πονάει.

Νιώθω το στρες μου, το κοιτάω στα μάτια όμως, δεν το φοβάμαι.

Το θέλω μάλιστα. Περίμενε την ευκαιρία να βγει.

Περίμενε σχεδόν 30 χρόνια.

Δεν βουτάω στο χάος τώρα. Δεν πιέζω την Ελαία μου. Προσπαθώ να κάνω ότι καλύτερο. « Ωραία πρόοδο έκανες, κοίτα πως έγραφες πριν από μια εβδομάδα και κοιτά τώρα».

Από μέσα μου όμως πονάω. Και κάποιες κινήσεις μου σιγουρά με προδίδουν.

Κάνω ότι μπορώ.

Έχω κάτι να λύσω μέσα μου.

Ξέρω ότι παλεύω με τον εαυτό μου. Δεν θα έπρεπε να νιώθω έτσι, τόσο πιεσμένη.

Ξέρω ότι στο κομμάτι αυτό, έχω δουλειά.

Δεν της λέω τίποτα, βγαίνω λίγο να ηρεμήσω. Παίρνω αναπνοές.

Χρειάζομαι να μεγαλώσω εδώ. Είναι εντάξει αυτό.

Και η Ελαία μου δίνει αυτήν την ευκαιρία.

Θέλω να την αρπάξω. Δεν θα διαλέξω την εύκολη λύση.

Θέλω να χρησιμοποιήσω το μετα βλέμμα, να με δω από απέξω.

Τι μου συμβαίνει; Τι νιώθω; Τι έχω βιώσει ως παιδί; Τι προσπαθεί να μου πει το εσωτερικό μου παιδί; Τι σχέση είχα με το διάβασμα;

Ξεκινάω την εσωτερική διερεύνηση.

Βλέπω την μικρή Ελένη.

Της μιλάω, την βλέπω μπροστά μου : « Υπέφερες ε;» «Σε πίεζε η δασκάλα σου ε; « Οι γονείς σου ήθελαν καλούς βαθμούς ε;» « Φοβόσουν να αποτύχεις ε;» « Φοβόσουν την απόρριψη ε;» «Νόμιζες ότι οι καλοί βαθμοί σε καθορίζουν ε; ...

Έχει πολλά να πει το κοριτσάκι. Πράγματα που δεν άκουσε κανείς ποτέ.

Γράφω αυτά και τρέχουν δάκρυα.

Είναι το σημάδι ότι κάτι ακούμπησα. Είναι πολύ καλό για μένα αυτό. Και για την Ελαία.

Μεγαλώνω.

Σιγά σιγά.

Και Σήμερα θα είναι ίσως ήδη λίγο πιο εύκολο το διάβασμα για μένα.

———————————————————————-

Κείμενο γραμμένο το Σεπτέμβριο του 2020

——————————————————————

Την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου στις 18:00, ξεκινάει μία νέα ενδυναμωτική ομάδα γονέων! Αν είσαι έτοιμος/η να μοιραστείς τους προβληματισμούς σου ως γονέας σε ένα ασφαλές χώρο εμπιστοσύνης και φροντίδας… & να μάθεις βήμα βήμα νέες αποτελεσματικές εναλλακτικές για να ακούς και να επικοινωνείς με το παιδί σου με ενσυναίσθηση και αποδοχή (και έτσι να βγεις από τη μάχη εξουσίας…) τότε ΚΑΝΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ 😄

5 ιδέες για την 1η μέρα στο σχολείο

Η πρώτη μέρα σχολείου μπορεί να φέρει συναισθήματα θλίψης και φόβου στο παιδί (και στον γονέα!).

Μερικές ιδέες για το πώς μπορούμε να τα διαχειριστούμε.

Με αποδοχή, ενσυναίσθηση και σεβασμό.

Αν το παιδί σου ξεκινάει τώρα το Νηπιαγωγείο ή το Δημοτικό:

• μπορείς να διαβάσεις εδώ μία δική μου ιστορία που έγραψα όταν η μεγάλη μου κόρη πήγε στην 1η Δημοτικού…

• μπορείς να διαβάσεις εδώ ένα κείμενο για την προσαρμογή από την Ψυχολόγο Ελίνα Κεπενού

Εύχομαι καλή σχολική χρονιά στα παιδιά και εμείς οι γονείς να έχουμε μόνιμα κατά νου το παρακάτω:

''Δεν θέλω να πάω σχολείο!''

- «Πω πω, πως μεγάλωσες! Θα πας σχολείο φέτος (.)(;)»… άκουσα αρκετές φορές φέτος το καλοκαίρι…

Κάθε φορά αναρωτιόμουν αν ήταν ερώτηση ή δήλωση και δεν ήξερα τι να πω.

Προτιμούσα ξεκάθαρες καλοκαιρινές ερωτήσεις όπως: ‘‘Θα φας λίγο καρπουζάκι;’’

Τότε ήξερα τι να απαντήσω, ένιωθα όμορφα και πήγαινα να παίξω ενώ σε ρωτούσαν εσένα Μπαμπά αν είμαι “έτοιμος” για το σχολείο.

«Σχολείο»

Με πήγες απέξω μια φορά την περασμένη εβδομάδα και μου είπες με ένα αγχωμένο χαμόγελο πως εκεί θα πάω σε λίγες μέρες.

«Σχολείο».

Μια λέξη που είχε και στα 3 νέα βιβλία που μου πήρες για το καλοκαίρι. Μου τα διάβαζες με λίγο παραπάνω χαρά, λες και ήταν λίγο πιο πολύ σημαντικά από τα άλλα. Μου άρεσε το ύφος σου όταν μου τα διάβαζες, όχι τόσο η ιστορία, έτσι κι αλλιώς εσένα κοίταζα, όπως με όλα τα βιβλία.

«Σχολείο.»

Ακόμα μια ιδέα, κάτι που με ενθουσιάζει και με φοβίζει ταυτόχρονα.

Δεν είμαι έτοιμος.

- «Αγάπη μου, σε λίγες μέρες θα πας σχολείο, θυμάσαι;.» Μου είπες σήμερα στο πρωινό.

Μια ένταση, εσύ.

Ένα κόμπο, εγώ.

- «Δεν θέλω να πάω σχολείο» σου δήλωσα λοιπόν αποφασιστικά.

Ξεροκατάπιες.

Ήθελες να με ρωτήσεις ‘‘Μα γιατί παιδάκι μου;’’.

Και είχες στο στόμα σου έτοιμα, όλα τα επιχειρήματα, όλα αυτά τα «ΑΦΟΥ».

Αφού θα κάνεις φίλους.

Αφού μεγάλωσες πια.

Αφού είναι καλή η δασκάλα.

Αφού πάνε όλα τα παιδιά.

Αφού η Μαμά και ο Μπαμπάς δουλεύουν.

Αφού θα μάθεις γράμματα.

Και…

Αφού πρέπει. Το καλύτερο αυτό.

«Πρέπει».

Τι σημαίνει ‘‘πρέπει’’ για ένα μικρό παιδί που φοβάται;

«Δεν θέλω να πάω σχολείο!» φώναζες και εσύ παιδί τον πρώτο καιρό… Ή μήπως το φώναζες μέσα σου, δεν θυμάσαι και καλά.

Τελικά, σου άρεσε το σχολείο όπως θα μου αρέσει κι εμένα, σε λίγο, σε λίγες μέρες, εβδομάδες, μήνες.

Στο δικό μου χρόνο, τέλος πάντων.

Ξέρεις Μπαμπά ότι προς το παρόν όμως έχω το δικαίωμα…

να θέλω λίγο…

καθόλου…

να μη θέλω ποτέ…

και να φοβάμαι πολύ.

Όποτε με το «δεν θέλω να πάω σχολείο» που σου λέω, εσύ δεν μιλάς.

Με παίρνεις μια αγκαλιά.

Μου αφήνεις χώρο.

Ίσως τον χώρο που δεν σου έδιναν εσένα όταν ήσουν παιδί και δίνεις και στον εαυτό σου, τώρα.

Περνάνε μερικά δευτερόλεπτα, λεπτά.

- «Είναι καινούριο όλο αυτό για σένα ε…»

- «Ναι. Δεν θέλω να πάω…» απαντάω.

Μου χαϊδεύεις το κεφάλι…

- «Φοβάμαι λίγο» ρισκάρω κι εγώ και σου δείχνω πόσο λίγο φοβάμαι ανάμεσα στα δάχτυλα μου.

- «Σε καταλαβαίνω» μου λες και εσύ… «Αφού κι εγώ φοβάμαι όταν ξεκινώ κάτι καινούριο στην αρχή. Δεν είσαι μόνος. Όλοι θέλουμε τον χρόνο μας.»

Είπες ένα ‘‘ΑΦΟΥ’’ τελικά…

Ένα «αφού» που έβγαινε όμως από μέσα σου.

Δεν προσπάθησες να με πείσεις ότι θα περάσω καλά. Αυτό, θα το ανακαλύψω εγώ.

Δεν προσπάθησες να απαλύνεις την ανησυχία μου. Ξέρεις ότι χρειάζεται να τη βιώσω για να πάρω δύναμη μετά.

Δεν προσπάθησες να πεις κάτι για να νιώσεις και εσύ καλύτερα. Μπορείς να αντέξεις τη δυσκολία μου.

Έτσι κι αλλιώς θα με αφήσεις στο σχολείο και θα με σκέφτεσαι. Και εσύ νιώθεις μια ένταση.

Θα πάω σχολείο. Είναι μια μετάβαση για όλους μας.

Μια ιδέα προς το παρόν.

Ούτε ωραία, ούτε άσχημη, ούτε μαύρη ούτε άσπρη.

Πολύχρωμη.

Όπως τα μολύβια που μου πήρες.

Μαζί είμαστε σε όλο αυτό.

Και ήδη νιώθω λίγο καλύτερα.

Ίσως και λίγο πιο έτοιμος.

Ένα τόσο δα πιο έτοιμος όμως ε;

———————————————————-

Ιστορία γραμμένη 08/2022 - updated 08/2023

Μερικά tips για να προετοιμάσουμε το παιδί για το σχολείο:

• Μιλάμε για το πώς θα είναι οι πρώτες μέρες στο σχολείο. Απαντάμε ειλικρινά στο παιδί, χωρίς υπερβολές.

• Δεν προσπαθούμε να πείσουμε το παιδί με την λογική με το που μας εμπιστεύεται την ανησυχία του. Χρειάζεται να ασχοληθούμε πρώτα με το συναίσθημα.

• Ακούμε το συναίσθημα του παιδιού χωρίς κρίση. Έχει το δικαίωμα να μη θέλει να πάει στο σχολείο και να φοβάται το άγνωστο. Αποφεύγουμε τα κλασικά εμπόδια επικοινωνίας (δες εδώ ποια είναι)

• Διαβάζουμε παιδικά βιβλία για το θέμα παρέα. Κουβεντιάζουμε πάνω σε αυτά.

• Αν είναι δυνατόν, επισκεπτόμαστε το σχολείο και συναντάμε τον δάσκαλο / την δασκάλα πριν την πρώτη μέρα. Αν δεν γίνεται, ΄τότε κάνουμε μία βόλτα γύρω από το σχολείο.

• Αν είναι δυνατόν, συναντάμε άλλα παιδιά που θα πάνε στο ίδιο σχολείο…

• Δεν βιαζόμαστε, δείχνουμε εμπιστοσύνη και μένουμε εμείς ήρεμοι. Η προσαρμογή μπορεί να πάρει αρκετό χρόνο και κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό. Το παιδί χρειάζεται να νιώσει ότι είμαστε δίπλα του και το στηρίζουμε.

• Αν το παιδί σου πρόκειται να πάει Πρώτη δημοτικού φέτος, διάβασε εδώ ένα άρθρο της Ελίνα Κεπενού (Ψυχολόγος) για την μετάβαση στο δημοτικό

Θα πάει χαμένη αν δεν διαβάσει;

Αυτές τις μέρες, η Σοφία παίζει χωρίς σταματημό, ζει σε ένα παράλληλο κόσμο φανταστικό.
Δεν ήθελε να διαβάσει το σκ. Κάναμε τα μισά.

Και τι έγινε;
Θα πάει χαμένη; Θα μείνει πίσω;

Παίζοντας, μαθαίνει πιο πολλά από τα φυλλάδια.

Παίζοντας, μεγαλώνει.

Της είπα μερικές φορες ότι έχει να διαβάσει, της το πρότεινα ετσι, αλλιώς, μπρούμυτα, χρωματιστά, ανάποδα.

Μπα.

Μου υπενθύμισε μάλιστα ότι το διάβασμα της είναι το παιχνίδι.
Ξέρει τι κάνει, τι χρειάζεται αυτές τις μέρες.
Βλέπει πιο μακριά από την αντιγραφή ή το φυλλάδιο.

Ας έχουμε εμπιστοσύνη στο παιδί μας.

Δεν θα πάει χαμένο αν δεν διαβάζει κάθε μέρα, όλη μέρα από τα 6.

Με τη πίεση δεν μαθαίνει ένα παιδί. Απλα εμείς έχουμε πολλές φορες πιεστεί ως παιδί με το διάβασμα και νομίζουμε ότι πρέπει να είναι έτσι τα πράγματα.

Ας δούμε τα πράγματα από λίγο πιο ψηλά και ας πουμε από μέσα μας «όλα καλά».

Αυτό είναι το πραγματικό τεστ της γονεικότητας!

Eίσαι ακόμα ένα μικρό παιδί αλλά πολλές φορές κλείνω τα μάτια μου και σε φαντάζομαι μεγάλο.

Και σκέφτομαι...

Σκέφτομαι τι έχει πραγματικά σημασία για μένα, ως γονέας.

Σημασία για μένα είναι στην ζωή να προσπαθείς και ας μην τα καταφέρεις στο τέλος.

Σημασία έχει για μένα όταν θα είσαι μεγάλος να φέρεσαι στους άλλους με σεβασμό.

Σημασία για μένα είναι να πιστεύεις στις μοναδικές σου ικανότητες.

Σημασία έχει για μένα ποιος ενήλικας θα είσαι και όχι τι θα καταφέρεις στη ζωή...

Θα νιώθω επιτυχημένος γονέας αν γίνεις αύριο έναν ενήλικα που αγαπά τη ζωή και τον συνάνθρωπό του.

Kαι τον εαυτό του.

-------------------------------------------
''Το πραγματικό τεστ της γονεϊκότητας δεν είναι αυτό που επιτυγχάνουν τα παιδιά, αλλά ποιοι γίνονται - και πώς αντιμετωπίζουν τους άλλους.'' Adam Grant

To παιχνίδι είναι η δουλειά του παιδιού

Χτες τα παιδιά παίξανε 11 ώρες σερί στο σπίτι με την ξαδέλφη τους. Από τις 11:30 το πρωί έως τις 22:30. Χωρίς παύση. Οκ, καποια στιγμή έφαγαν και πήγαν τουαλέτα.

Λέω κι εγω σήμερα το πρωί στην Σοφία (6 ετών):

«- Ωραία παίξατε χτες όλη μέρα και οι 3 μαζί, ε;

- Ναι, ωραία, κάναμε τα μαθήματα μας, το διάβασμα μας. (Devoirs -Homework)

- Τι εννοείς;

- Τα μαθήματα μας είναι το παιχνίδι.

- ….”

Τόσο λογικό είναι. Το παιχνίδι είναι η σοβαρή μάθηση για ένα παιδί.

Εμείς οι γονείς έχουμε κολλήσει με τις επιδόσεις σε 4-5 μαθήματα.

Το εκπαιδευτικό σύστημα εχει κολλήσει επίσης.

Ολα έχουν κολλήσει. Σε μαθήματα που δεν αφήνουν χώρο σε καμία φαντασία! (Ενώ θα χρειαστεί στην ζωή τους να ειναι δημιουργικοί περισσότερο απο ποτέ ετσι όπως θα ειναι ο κόσμος…)

… «To παιχνίδι είναι η δουλειά του παιδιού, το επάγγελμα του, η ζωή του.» (P. Kergomard)

Η ζωή του. Το οξυγόνο του.

Τι άλλο πρέπει να πούμε για να αφήνουμε τα παιδιά να παίξουν αντί να τρέχουν πίσω από ασκήσεις, βαθμούς, πτυχία και βραβεία ενώ ακόμα δεν μας στήνουν στον ώμο;;;

Και στα 40 μετα ψάχνουμε όλοι να δούμε ποιοι είμαστε και τι «θελουμε να κανουμε απο τη ζωή μας τελικά».

ΠΑΙδί = ΠΑΙχνίδι.

—————————————-

Στην εικόνα, ένα σκίτσο που ειχα κάνει για το τι ειναι το ελεύθερο παιχνίδι και τα ωφέλη του…

Όταν γυρνάνε από το σχολείο μέσα στην ένταση....

Όταν γυρνάνε από το σχολείο, ειδικά τις πρώτες μέρες, και είναι μέσα στην ένταση, φωνάζουν και χτυπιούνται, 3 πράγματα θέλουν άμεσα από εμάς νομίζω.

Αποδοχή.

Αγκαλιά.

Επανασύνδεση.

Αποδοχή, αγκαλιά και επανασύνδεση γιατί δεν ουρλιάζουν ούτε χτυπιούνται για να μας τρελάνουν, δυσκολεύονται πραγματικά.

Αποδοχή, Αγκαλιά και επανασύνδεση γιατί έχουν πιεστεί στο σχολείο κάποιες στιγμές μέσα στην ημέρα και όταν μας βρίσκουν θελουμε να ξέρουν ότι μπορούν να μας εμπιστευτούν και τα δύσκολα τους συναισθήματα, να κλάψουν, να εκτονωθούν.

Αποδοχή, αγκαλια και Επανασύνδεση γιατί όταν είναι μικρά, τους λείπουμε τόσες ώρες και είναι απόλυτα φυσιολογικό και υγιής αυτό.

Δεν είναι πάντα εύκολο να μείνεις σταθερός-η και ήρεμος οταν το παιδι γυρνάει στο σπίτι και είναι μέσα στην ένταση.

Για μένα ήταν μάλιστα σχεδόν πάντα (πολύ) δύσκολο για χρόνια με την Σοφία…

Αν έχουμε στο μυαλό μας ότι τέτοιες στιγμές έντασης ειναι απόλυτα φυσιολογικές, τοτε ηδη έχουμε κάνει τη μισή διαδρομή προς το παιδί μας.

Την άλλη μισή διαδρομή, θα τη κανουμε μετά έτσι κι αλλιώς επειδή αγαπάμε το παιδί μας ότι και αν γίνει….

Ένα μήνα η Σοφία έχει στρες...

Ένα μήνα η Σοφία έχει στρες. Στο σχολείο όλα καλά. Σε εμένα, η μαμά της, η άγκυρα, η φιγούρα πρόσδεσης δηλαδή, το δείχνει. Κάνει κρίσεις. Τακτικές. Για μικρά πράγματα. Ξέρω ότι είναι μία φυσιολογική βιολογική αντίδραση να είναι επιθετική όταν βιώνει στρες. Δεν θα ήθελα να καταπίνει το στρες της και να παγώνει.

1 μήνα τώρα η Σοφία με αναζητά πολύ περισσότερο. Αναζητά αγκαλιά σαν ένα πολύ πιο μικρό παιδί. Είναι σαν να έχει άγχος αποχωρισμού, πάλι. Εκεί που στα πλέον 4,5, έκανε πολύ λιγότερα ξεσπάσματα, κάνει πάλι καθημερινά. Για οτιδήποτε γίνεται εκκριτική.

1 μήνα αναρωτιέμαι. Έχω διαβάσει τόσα πολλά για το θέμα. Έχω εκπαιδευτεί για το θέμα. Ξέρω ότι έχει κάτι κλειδωμένο μέσα της, κρυμμένο. Δεν ξεσπάει και με χτυπάει επειδή ‘’έτσι’’ ή επειδή είναι ‘’κακομαθημένο’’. Το νιώθω και το γνωρίζω.

1 μήνα προσπαθώ. Κάποιες μέρες, είμαι πραγματικά μαζί της, παλεύουμε μαζί με το στρες της. Την αγκαλιάζω, της δίνω πολύ χρόνο. Ανακουφίζεται. Νιώθω ότι προχωράμε.

Κάποιες μέρες, δεν τα καταφέρνω. Είμαι κι εγώ αρκετά πιεσμένη και δεν μπορώ να την βοηθήσω. Η γλώσσα του σώματος μου, η φωνή μου, οι κινήσεις μου δείχνουν ότι δεν θέλω: ότι δεν αποδέχομαι τη συμπεριφορά της. Το στρες της με στρεσάρει.

Λυπάμαι για αυτό γιατί ξέρω ότι με έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ όταν είναι σε κατάσταση στρες.

1 μήνα ζω σε ένα υποβρύχιο. Αναζητώ αυτό που δεν φαίνεται πάνω από το παγόβουνο και την ενοχλεί/ αγχώνει/ προβληματίζει/ φοβίζει/ τρομάζει/ πειράζει.

1 μήνα δεν βλέπω καθαρά.

1 μήνα με 1 ερωτηματικό στο κεφάλι μου και στην καρδιά μου.

Μέχρι χτες.

Είδα το παιδί μου σε ένα δευτερόλεπτο να ξεσπάει αβοήθητο και να το καταπίνει μία τεράστια κρίση οργής… Όχι μία καθημερινή κρισούλα. Γιατί; Επειδή δεν είχα ανοίξει καλά το κεσεδάκι κρέμας της. Ξαφνικά, έχω ένα δίχρονο μπροστά μου να ωρύεται.

Ξέρω τι πρέπει να κάνω σε τέτοιες περιπτώσεις με ένα δίχρονο και μία κρέμα αλλά τώρα…

Εδώ δεν είναι το θέμα η κρέμα.

Και η Σοφία δεν είναι δύο ετών. Είναι 4,5 και δεν κάνει πια τέτοια ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα για μία κρέμα.

Την κοιτάζω καλά, μένω σιωπηλή.

Βλέπω ότι φωνάζει ‘’βοήθεια!’’, πραγματικά.

Ένα μήνα τώρα ξέρω ότι οι κρέμες και όλα τα σχετικά δεν φταίνε σε τίποτα. Κάτι θέλει να βγάλει από μέσα της. Σκέφτηκα ότι ίσως έχει έρθει η στιγμή να βγει.

Ήταν κατακόκκινη, ούρλιαζε.

Δεν ήθελε και πολύ αλλά αυτή τη φορά με άφησε να την πάρω αγκαλιά.

Της είπα περίπου και το εννοούσα πραγματικά αυτή τη φορά :

‘’Είμαι εδώ για σένα, είμαι κοντά σου. Βλέπω πόσο δύσκολο είναι για σένα αυτό που βιώνεις μέσα σου, στον εγκέφαλό σου και στην καρδιά σου τώρα. Νιώθω πόσο παλεύεις. Σε καταλαβαίνω. Δεν ξέρω τι είναι που σε κάνει να είσαι έτσι αλλά ξέρω ότι θα το βρεις. Είμαι μαζί σου για να το βρούμε. Θα είμαι πάντα εδώ για να σε βοηθάω’’

Με κοίταζε στα μάτια, αγκαλιά σαν μωρό, κλαίγοντας αλλά πιο ήρεμα.

Ένιωθα ότι με άκουγαν τα αυτιά της αλλά και όλο της το είναι.

‘’Ξέρω ότι βιώνεις κάτι πάρα πολύ δύσκολο και δεν ξέρεις πως θα το εκφράσεις. Ξέρω ότι δεν θέλεις να χτυπάς και να είσαι σε αυτή τη κατάσταση. Θα τα καταφέρεις, όμως, το ξέρω. Και γω όταν ήμουν 4, ήμουν σαν εσένα. Μεγαλώνεις και θα τα καταφέρεις. Μεγαλώνουμε μαζί. Είμαστε μαζί σε όλο αυτό.’’

Ηρέμησε σιγά σιγά. Δεν έλεγε τίποτα. Ένιωθα ότι την ανακούφιζε αυτό που της έλεγα.

Μετά από λίγο σηκώθηκε να φάει την κρέμα της και εγώ πήγα στο νιπτήρα να κάνω κάτι.

Και εκεί μου λέει:

- Ξέρω ότι δεν θα είσαι για πάντα εδώ. Όταν θα πεθάνεις.

Εκεί συγκλονίζομαι. Αυτό το παιδί που ήταν σαν δίχρονο πριν από λίγο μου έβγαλε τον φόβο του: ότι θα πεθάνω.

Πήγαμε στο κρεβάτι της, την πήρα αγκαλιά και της είπα ότι όταν θα πεθάνω θα είναι και αυτή γιαγιά με άσπρα μαλλιά, προσπάθησα να την καθησυχάσω, να καταλάβει ότι όλοι πεθαίνουμε αλλά ότι αυτό για μένα θα συμβεί σε πάρα πολύ καιρό και ότι έχουμε πάρα πολλά χρόνια μαζί μπροστά μας. Με ρώτησε πως πεθαίνει κάποιος, τι συμβαίνει στο σώμα του. Με ρώτησε τι σημαίνει αρρώστια, τι συμβαίνει όταν κάποιος είναι άρρωστος. Έκανε κι άλλες ερωτήσεις. Έβγαλε αρκετό από το στρες της. Έβγαλε τον φόβο της και τόλμησε να το δει μπροστά της. Έβαλε λέξεις πάνω στο φόβο της και μετά χαμογέλαγε και φαινόταν ανάλαφρη.

Μας είδε ο Μπαμπάς ο Γιώργος και με ρώτησε με απορία :

-‘’ Πώς τα κατάφερες; Έκανες ενεργητική ακρόαση; ‘’

Αναρωτήθηκα ένα δύο δευτερόλεπτα και ενώ απάντησα αυθόρμητα, σχεδόν ‘’με άκουσα’’ να απαντάω :

- Όχι. Έκανα ‘’υψηλή σύνδεση’’.

Ήμουν πολλή συγκινημένη όλο το βράδυ. Δάκρυσα. Έκλαψα γιατί ξαφνικά κατάλαβα τι περίμενα όλο αυτό το μήνα. Έκλαψα γιατί ενώ στο τέλος αναρωτιόμουν τι στο καλό ξέρω πια περί θετικής διαπαιδαγώγησης αποκαλύφθηκε τελικά για ακόμα μια φορά ότι πρέπει να μάθεις να περιμένεις.

1 μήνα, ωρίμαζε αυτή η στιγμή.

Θέλει υπομονή. Χρειάζεται να περιμένουμε το μικρό παιδί, εμείς που είμαστε πια ενήλικες. Δεν θα τα πει απλά και ωραία όπως θα θέλαμε. Θα τα πει με το δικό του τρόπο.

Χρειάζεται να είμαστε εκεί.

Χρειάζεται να βλέπουμε το ευάλωτο του παιδιού μπροστά μας και να τo αποδεχτούμε αλήθεια.

Για να συνδεθούμε μαζί του. Να μην το κρίνουμε.

Είναι απλά ένα μικρό παιδί που χρειάζεται τον εγκέφαλο μας και την ενσυναίσθησή μας για να ωριμάσει.

Ο γονέας που συνδέεται βοηθά το παιδί του να μεγαλώνει.

Ενώ μεγαλώνει επίσης ο ίδιος πολύ περισσότερο ακόμα.

Όλο αυτό το έγραψα για να σας μεταφέρω την δύναμη του θετικού γονέα. Πολλές φορές ακόμα κι εγώ μέσα στις δυσκολίες της καθημερινότητας αναρωτιέμαι αν κάνω σωστά.

Γιατί αξίζει να περιμένεις ένα ολόκληρο μήνα και παραπάνω για να βιώσεις τέτοιες στιγμές σύνδεσης.

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην Μετάβαση του από το Νηπιαγωγείο στο ‘‘Μεγάλο Σχολείο’’

Γράφει η Eλίνα Κεπενού, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια & επιστημονική συνεργάτιδα του Blog (@elinakepenou).

Στο άρθρο αυτό η Ελίνα μας βοηθά να κατανοήσουμε την σημασία της μετάβασης από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό, πώς γίνεται η προσαρμογή και τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας.

---

Η μετάβαση των παιδιών  από το νηπιαγωγείο στο ‘‘Μεγάλο Σχολείο’’ θεωρείται μια από τις κρισιμότερες μεταβάσεις  της παιδικής ηλικίας. Η περίοδος αυτή σηματοδοτεί ιδιαίτερα έντονες αλλαγές τόσο στην καθημερινότητα  του παιδιού όσο και στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον. 

Στην καθημερινότητα του ο άνθρωπος χρησιμοποιεί την έννοια της μετάβασης με κυριολεκτική σημασία για να δηλώσει «την μετακίνηση από ένα τόπο σε άλλο», ενώ στη μεταφορική σημασία δηλώνει « την εξελικτική που οδηγεί από μία κατάσταση σε άλλη>>. Βασικό χαρακτηριστικό κάθε μετάβασης είναι η αίσθηση αλλαγής μαζί με τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τη συνοδεύουν.

Πιο συγκεκριμένα, οι αλλαγές στην περίοδο αυτή μετάβασης του παιδιού από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό συμπεριλαμβάνουν:

• αύξηση του αριθμού των μαθητών μέσα στην τάξη

• μεγαλύτερο χρονικό διάστημα διαμονής των μαθητών μέσα στην τάξη

• αλλαγές στον τύπο και το βαθμό εμπλοκής των γονέων

• αύξηση προσδοκιών για ατομική εργασία

• λιγότερη ατομική βοήθεια

• διαφορετικό περιεχόμενο προγράμματος

• διαφοροποίηση του τρόπου διδασκαλίας του εκπαιδευτικού

Τι μπορεί να βιώσει το παιδί στην προσαρμογή;

Αυτή η αλλαγή που συμβαίνει στη ζωή του παιδιού, με την σειρά της ενεργοποιεί τον μηχανισμό της προσαρμογής, σκοπός του οποίου είναι να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να προσαρμοστεί πια το παιδί στις καινούργιες καταστάσεις.

Πολλά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται σε αυτό το στάδιο προσαρμογής, έχουν ομαδοποιεί ως εξής:

·        Πολυφαγία ή ιδιοτροπία στο φαγητό

·        Απροσεξία, αφηρημάδα

·        Δειλία ή υπερβολική και άκριτη υπακοή

·        Αιτιάσεις για σωματικές ενοχλήσεις (κεφάλι, κοιλιά κλπ.)

·        Ονυχοφαγία, διάφορα τικ

·        Ντροπαλότητα, συστολή

·        Υπερβολικές ανησυχίες, έμμονες ιδέες

·        Διασπαστικές συμπεριφορές στην τάξη

·        Έκδηλο άγχος, ευαισθησία, παλινδρομήσεις (π.χ. βραδινή ενούρηση)

·        Αδυναμία να  αποχωριστούν τα παιδιά τους γονείς   και να μπουν στην τάξη.

Παρά  τις δυσκολίες όμως που έχουν να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν,  δεν χρειάζεται να χαρακτηρίσουμε αυτές τις συμπεριφορές τις οποίες τυχόν εμφανίσουν κάποια παιδιά, ως «παθολογικές», καθώς όπως δείχνουν οι έρευνες 80% των παιδιών ενδέχεται να εμφανίσουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα και μετά από λίγο καιρό εξασθενούν και εξαφανίζονται.

Επίσης αυτές οι δυσκολίες δεν σχετίζονται με κάποια υποτιθέμενη "αδυναμία ή ψυχική ευαλωτότητα" των παιδιών.

Ο τρόπος και ο χρόνος προσαρμογής διαφοροποιείται ανάλογα με την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα, τις ανάγκες του κάθε παιδιού

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό;

Αφουγκράζομαι τους φόβους και τις αγωνίες του παιδιού μου, οι οποίες συχνά εκδηλώνονται και με μη λεκτικό τρόπο (π.χ. ανορεξία, διαταραχές στον ύπνο, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, προβλήματα συμπεριφορά)

1. Με αφορμή μια ζωγραφιά, ένα παραμύθι ή  ένα σχόλιο από έναν συγγενή συζητώ μαζί του, προκαλώ ερωτήματα, το αφήνω να εκφράσει τις ανησυχίες και τις απορίες του, δεν τις υποτιμώ και δε γελώ μαζί τους όσο «κουτές» ή  αστείες κι αν μου φαίνονται.

2. Επικοινωνώ τακτικά με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς, ανταλλάσσω απόψεις και πρακτικές για ό,τι με απασχολεί και με προβληματίζει.

3. Προσπαθώ να προσαρμόσω τις προσδοκίες που έχω από το παιδί μου στις δυνατότητες και στα ενδιαφέροντά του.

4. Ρυθμίζω με προσοχή τη διάθεση του ελεύθερου χρόνου του και τις επιπλέον δραστηριότητες που θα αναλάβει.

5. Διατηρώ ένα οικογενειακό περιβάλλον ήρεμο, με ελάχιστες προκλήσεις

6. Τέλος, του δίνω το μήνυμα ότι συναισθηματικά θα είμαι πάντα δίπλα του και ότι οι όποιες αποτυχίες ή τα τυχόν λάθη που θα κάνει στη διαδρομή της προσαρμογής του δεν είναι δυνατόν σε καμία περίπτωση να αλλάξουν τα αισθήματα αγάπης και αποδοχής που έχω γι΄αυτό.

Σε κάθε περίπτωση, πριν από όλα τα διαδικαστικά και πάνω από όλα, είναι:   Η σχέση με το παιδί μας.

Ας αφιερώσουμε τις τελευταίες μέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς για να δώσουμε βάρος στην σχέση μας με το παιδί (κοινές δραστηριότητες, ενίσχυση του δεσμού, συζήτηση, παιχνίδι) έτσι ώστε από κοινού, να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις!

---

Πιο προσωπικά: πέρυσι η μεγάλη μου κόρη ξεκίνησε το δημοτικό και μου είχε στείλει αυτό το γράμμα: https://www.positiveparents.gr/blog/simera-ksekinao-to-dimotiko

Αν ξεκινάει το παιδί σου φέτος την πρώτη δημοτικού, του εύχομαι καλή αρχή!

Και τώρα τι κάνουμε ως γονείς; Τη μεγάλη εικόνα μας δείχνει η Ιζαμπέλ Φιλιοζά

Είμαστε στο σπίτι. Τα σχολεία είναι κλειστά. Δεν ξέρουμε μέχρι πότε. Kαι τώρα τι κάνουμε εκτός από υπομονή;

Πριν από λίγες μέρες, διάβασα ένα Facebook Post της αγαπημένης μου Isabelle Filliozat (Γαλλίδα ψυχοθεραπεύτρια, συγγραφέας 35 βιβλίων για την ανατροφή των παιδιών και όχι μόνο).

Στο post της, μας μιλάει για την εξαιρετική κατάσταση που ζούμε και πως μπορούμε να την μετατρέψουμε σε ευκαιρία ως γονείς. Μας δείχνει την μεγάλη εικόνα.

Μετέφρασα την ανάρτησή της στα Ελληνικά. Ελπίζω να δώσει δύναμη σε πολλούς γονείς όπως μου έδωσε εμένα!

---

‘‘Ο κορωναϊός τριγυρνάει ... Τα σχολεία είναι κλειστά.

Είμαστε περιορισμένοι με τα παιδιά μας και με αρκετό άγχος ... για αρκετές εβδομάδες. Έχουμε μία επιλογή: να υποφέρουμε ή να μετατρέψουμε αυτόν τον περιορισμό σε ευκαιρία.

Να υποφέρεις ή να πράξεις;

Όπως επισήμανε ο Viktor Frankl: "Δεν επιλέγουμε πάντα τις περιστάσεις, αλλά μπορούμε να επιλέξουμε τον τρόπο με τον οποίο τις ζούμε.’’ Αυτός ο ψυχίατρος ζούσε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης σε καταστάσεις πολύ πιο δύσκολες από τις δικές μας σήμερα. Μας υπενθυμίζει ότι το να είμαστε κλεισμένοι μεταξύ των τεσσάρων τειχών του σπιτιού μας, όχι μόνο δεν έχει τη δύναμη να περιορίσει την ελευθερία μας, αλλά θα μπορούσε να είναι και μια ευκαιρία να την πάρουμε πίσω.

Δεν μπορούμε πλέον να κινηθούμε, να πάρουμε το τρένο, το λεωφορείο ή το μετρό; Αυτό μας κάνει να κερδίζουμε χρόνο και να νιώθουμε λιγότερη κόπωση.

Είμαστε στριμωγμένοι με τα παιδιά; Αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία να τα ξανά - ανακαλύψουμε.

Συνήθως - πρέπει να το παραδεχτούμε - μέσα στην βιασύνη της καθημερινής ζωής, οι ανταλλαγές μας περιορίζονται συχνά στο ‘’σήκω’’, ‘’κάνε γρήγορα’’, ‘’κάνε αυτό’’ , ‘’κάνε το άλλο’’, ‘’όχι αυτό’’, ‘’ήσουν ήσυχος στο σχολείο;’’ ‘’πόσο πήρες στο τεστ μαθηματικών;’’ ‘’Τώρα κοιμήσου γιατί πρέπει να σηκωθείς  νωρίς το πρωί.’’

Ζούμε μαζί τους και πιστεύουμε ότι τα γνωρίζουμε, αλλά γνωρίζουμε τις πιο βαθιές τους σκέψεις;

Τώρα ζούμε εξαιρετικές περιστάσεις, με ένα ωραίο χρονικό διάστημα  για να συναντήσουμε πιο βαθιά, να ακούσουμε, να ενισχύσουμε τους οικογενειακούς δεσμούς, να επιλύσουμε κάποιες συγκρούσεις μεταξύ αδελφών, να καταλάβουμε τελικά τι μπορεί να εμποδίσει τη μάθηση στο σχολείο χωρίς να το ξέρουμε. Θα ήταν κρίμα να μην εκμεταλλευθούμε αυτόν τον χρόνο.

Ναι, εννοείται, δεν είναι σε διακοπές. Έχουν δουλειά για το σχολείο και δεν πρέπει να χάνεται ο ρυθμός. Αλλά δεν είμαστε εκπαιδευτικοί. Είμαστε γονείς. Οπότε δεν χρειάζεται άχρηστο στρες. Εάν δεν κάθονται 5 ώρες την ημέρα στο γραφείο τους, όχι μόνο δεν θα βλάψει το μέλλον τους αλλά μπορεί και να τους κάνει και καλό.

Οι δύο μεγάλες παγίδες για την περίοδο αυτή είναι το στρες και οι οθόνες.

Το στρες είναι ένας παράγοντας ρίσκου για το ανοσοποιητικό σύστημα. Ενώ μια ζεστή σχέση είναι ένας προστατευτικός παράγοντας. Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, καλύτερα να εφαρμόσουμε όλους τους προστατευτικούς παράγοντες! Το να πιεστούμε για τα σχολικά μαθήματα και να μαλώνουμε με τα παιδιά μας για να διαβάζουν είναι αντιπαραγωγικό. Δύο μήνες λιγότερο στο πρόγραμμα δεν θα κάνουν μία διαφορά στο μέλλον του παιδιού μας. Αλλά δύο μήνες άγχους στο σπίτι, θα μπορούσε [να κάνει μία διαφορά], και όχι προς την σωστή κατεύθυνση.

Οπότε όχι στο άγχος, αλλά ναι στην προσοχή και στην φροντίδα.

Φυσικά, θα τους υποστηρίξουμε στο διάβασμά τους, αλλά πιο πολύ θα μπορούσαμε να πάρουμε την ευκαιρία να παίξουμε τον ρόλο μας ως γονείς, να παρέχουμε στο παιδί μας τη βασική ασφάλεια που του επιτρέπει να μάθει καλύτερα και να τον βοηθήσουμε να ενδυναμώσει αυτό που οι δάσκαλοί αποκαλούν ‘’εκτελεστικές δεξιότητες’’. Εντοπίστηκαν 3 δεξιότητες κλειδιά :

- ‘’η μνήμη εργασίας’’, η οποία επιτρέπει να έχουμε κατά νου και να οργανώσουμε τις πληροφορίες πριν τις χρησιμοποιούμε,

- ‘‘ο ανασταλτικός έλεγχος’’, για να μην πάμε κατευθείαν στο συμπέρασμα, να ελέγξουμε τις παρορμήσεις σας, να μείνουμε συγκεντρωμένοι και φυσικά να ρυθμίσουμε τα συναισθήματά σας, να ξέρουμε πώς να επιμένουμε

- ‘‘η γνωστική ευελιξία’’, για να αποδεχτούμε την καινοτομία, να αντιμετωπίσουμε την πολυπλοκότητα και να προσαρμοστούμε σε περίπτωση σφάλματος.

Πώς να το κάνετε; Αυτές είναι λειτουργίες του εγκεφάλου, που δεν αναπτύσσουμε επαναλαμβάνοντας την προπαίδεια.

Στο σχολείο, δεν παίρνουμε πάντα το χρόνο να μάθουμε πως να μάθουμε.

Μερικές φορές θεωρούμε ότι αυτές οι δεξιότητες μαθαίνονται στην οικογένεια, ακόμα κι αν δεν έχουμε προειδοποιήσει τους γονείς.

Η μνήμη εργασίας διπλασιάζεται όταν ανεβαίνουμε πάνω σε ένα δέντρο για 30 λεπτά. Αυξάνεται επίσης σημαντικά όταν τρέχουμε ξυπόλυτοι στο γρασίδι. Ξεχνάμε πολύ εύκολα ότι είμαστε όντα κίνησης. Το καθιστικό σε ένα γραφείο κάνει τη μάθηση πολύ περίπλοκη.

Ο ανασταλτικός έλεγχος δουλεύει παίζοντας 1, 2, 3 ήλιους ή, κάνοντας παζλ, διαβάζοντας βιβλία ...

Και η γνωστική ευελιξία πώς αναπτύσσεται; Μιλώντας, μοιράζοντας, ψήνοντας γλυκά ...

Στην πραγματικότητα, οι πιο ποικίλες δραστηριότητες μπορούν να ενδυναμώσουν τις εκτελεστικές δεξιότητες. Κάθε δραστηριότητα που περιλαμβάνει σχεδιασμό, συγκέντρωση, δεξιοτεχνία, μέτρηση ...

 Δεύτερη παγίδα οι οθόνες. Μπορεί να είναι έντονος ο πειρασμός να αφήσουμε τα παιδιά μπροστά στις οθόνες τους έτσι ώστε να απασχοληθούν... Ας συνειδητοποιήσουμε ότι η ανακούφισή μας θα είναι σύντομης διάρκειας, επειδή οι οθόνες δεν διδάσκουν τη ρύθμιση των συναισθημάτων! Ας σεβαστούμε τουλάχιστον τα 4 βήματα της Sabine Duflo [όχι οθόνες το πρωί, όχι κατά τη διάρκεια των γευμάτων, όχι στο παιδικό δωμάτιο, όχι πριν το βραδινό ύπνο]. Μπορούμε να προτείνουμε ένα πείραμα στα παιδιά. Διαβάζουν για μισή ώρα μια σελίδα ιστορίας, μετά παίζουν μισή ώρα στον υπολογιστή, έπειτα κάνουν τεστ ...

Την επόμενη μέρα, το ίδιο πράγμα, αλλά μετά το μισάωρο διάβασμα, προτείνουμε  ½ ώρα αφηρημάδα, περπάτημα, γυμναστήριο ή ύπνο και μετά τεστ. Θα ανακαλύψουν τη διαφορά μόνοι τους.

 Οπότε ναι, στηρίζουμε το παιδί στις ασκήσεις που θα τους στέλνουν οι καθηγητές τους αλλά πέρα ​​από αυτό, παραμένουμε συνειδητοποιημένοι για την εξαιρετική κατάσταση που ζούμε και ότι μπορεί να είναι μια ευκαιρία για τα παιδιά μας να μάθουν διαφορετικά και να δουλέψουμε πιο συγκεκριμένα (…) την εκπαίδευση του ατόμου και του πολίτη: την εκμάθηση της ζωής στην κοινωνία, τη συλλογική δράση, τον άνθρωπο ως πολίτη.

Λόγω του τρόπου με τον οποίο ο ιός εξαπλώνεται, η παραμονή στο σπίτι είναι μια πράξη ως πολίτης.

Το να μην πάμε στο σχολείο, το να μην κάνουμε το αγαπημένο μας άθλημα, το να ακυρώνεται μία σχολική εκδρομή, το να μην πηγαίνουμε σε σπίτια φίλων είναι απογοητευτικό, θα είναι δύσκολο μερικές φορές.

Εάν εκμεταλλευτούμε αυτόν το χρόνο για να εμβαθύνουμε τη σχέση μας με τα παιδιά μας και να τους βοηθήσουμε να πάνε από το ερώτημα: "Τι μου φέρνει η ζωή;" στην ερώτηση ‘’ Τι μπορώ να προσφέρω στη ζωή;’’ τότε, αυτοί οι δύο μήνες δεν θα είναι χαμένος χρόνος πάνω στην εκπαίδευσή τους.

Ιζαμπέλ Φιλιοζά, 17 Μαρτίου 2020 - Ελεύθερη μετάφραση: Helene Vassiliadis

View fullsize

Περισσότερα για την Ιζαμπέλ Φιλιοζά μπορείς να βρεις εδώ και εδώ