5 ιδέες για την 1η μέρα στο σχολείο

Η πρώτη μέρα σχολείου μπορεί να φέρει συναισθήματα θλίψης και φόβου στο παιδί (και στον γονέα!).

Μερικές ιδέες για το πώς μπορούμε να τα διαχειριστούμε.

Με αποδοχή, ενσυναίσθηση και σεβασμό.

Αν το παιδί σου ξεκινάει τώρα το Νηπιαγωγείο ή το Δημοτικό:

Εύχομαι καλή σχολική χρονιά στα παιδιά και εμείς οι γονείς να έχουμε μόνιμα κατά νου το παρακάτω:

''Δεν θέλω να πάω σχολείο!''

- «Πω πω, πως μεγάλωσες! Θα πας σχολείο φέτος (.)(;)»… άκουσα αρκετές φορές φέτος το καλοκαίρι…

Κάθε φορά αναρωτιόμουν αν ήταν ερώτηση ή δήλωση και δεν ήξερα τι να πω.

Προτιμούσα ξεκάθαρες καλοκαιρινές ερωτήσεις όπως: ‘‘Θα φας λίγο καρπουζάκι;’’

Τότε ήξερα τι να απαντήσω, ένιωθα όμορφα και πήγαινα να παίξω ενώ σε ρωτούσαν εσένα Μπαμπά αν είμαι “έτοιμος” για το σχολείο.

«Σχολείο»

Με πήγες απέξω μια φορά την περασμένη εβδομάδα και μου είπες με ένα αγχωμένο χαμόγελο πως εκεί θα πάω σε λίγες μέρες.

«Σχολείο».

Μια λέξη που είχε και στα 3 νέα βιβλία που μου πήρες για το καλοκαίρι. Μου τα διάβαζες με λίγο παραπάνω χαρά, λες και ήταν λίγο πιο πολύ σημαντικά από τα άλλα. Μου άρεσε το ύφος σου όταν μου τα διάβαζες, όχι τόσο η ιστορία, έτσι κι αλλιώς εσένα κοίταζα, όπως με όλα τα βιβλία.

«Σχολείο.»

Ακόμα μια ιδέα, κάτι που με ενθουσιάζει και με φοβίζει ταυτόχρονα.

Δεν είμαι έτοιμος.

- «Αγάπη μου, σε λίγες μέρες θα πας σχολείο, θυμάσαι;.» Μου είπες σήμερα στο πρωινό.

Μια ένταση, εσύ.

Ένα κόμπο, εγώ.

- «Δεν θέλω να πάω σχολείο» σου δήλωσα λοιπόν αποφασιστικά.

Ξεροκατάπιες.

Ήθελες να με ρωτήσεις ‘‘Μα γιατί παιδάκι μου;’’.

Και είχες στο στόμα σου έτοιμα, όλα τα επιχειρήματα, όλα αυτά τα «ΑΦΟΥ».

Αφού θα κάνεις φίλους.

Αφού μεγάλωσες πια.

Αφού είναι καλή η δασκάλα.

Αφού πάνε όλα τα παιδιά.

Αφού η Μαμά και ο Μπαμπάς δουλεύουν.

Αφού θα μάθεις γράμματα.

Και…

Αφού πρέπει. Το καλύτερο αυτό.

«Πρέπει».

Τι σημαίνει ‘‘πρέπει’’ για ένα μικρό παιδί που φοβάται;

«Δεν θέλω να πάω σχολείο!» φώναζες και εσύ παιδί τον πρώτο καιρό… Ή μήπως το φώναζες μέσα σου, δεν θυμάσαι και καλά.

Τελικά, σου άρεσε το σχολείο όπως θα μου αρέσει κι εμένα, σε λίγο, σε λίγες μέρες, εβδομάδες, μήνες.

Στο δικό μου χρόνο, τέλος πάντων.

Ξέρεις Μπαμπά ότι προς το παρόν όμως έχω το δικαίωμα…

να θέλω λίγο…

καθόλου…

να μη θέλω ποτέ…

και να φοβάμαι πολύ.

Όποτε με το «δεν θέλω να πάω σχολείο» που σου λέω, εσύ δεν μιλάς.

Με παίρνεις μια αγκαλιά.

Μου αφήνεις χώρο.

Ίσως τον χώρο που δεν σου έδιναν εσένα όταν ήσουν παιδί και δίνεις και στον εαυτό σου, τώρα.

Περνάνε μερικά δευτερόλεπτα, λεπτά.

- «Είναι καινούριο όλο αυτό για σένα ε…»

- «Ναι. Δεν θέλω να πάω…» απαντάω.

Μου χαϊδεύεις το κεφάλι…

- «Φοβάμαι λίγο» ρισκάρω κι εγώ και σου δείχνω πόσο λίγο φοβάμαι ανάμεσα στα δάχτυλα μου.

- «Σε καταλαβαίνω» μου λες και εσύ… «Αφού κι εγώ φοβάμαι όταν ξεκινώ κάτι καινούριο στην αρχή. Δεν είσαι μόνος. Όλοι θέλουμε τον χρόνο μας.»

Είπες ένα ‘‘ΑΦΟΥ’’ τελικά…

Ένα «αφού» που έβγαινε όμως από μέσα σου.

Δεν προσπάθησες να με πείσεις ότι θα περάσω καλά. Αυτό, θα το ανακαλύψω εγώ.

Δεν προσπάθησες να απαλύνεις την ανησυχία μου. Ξέρεις ότι χρειάζεται να τη βιώσω για να πάρω δύναμη μετά.

Δεν προσπάθησες να πεις κάτι για να νιώσεις και εσύ καλύτερα. Μπορείς να αντέξεις τη δυσκολία μου.

Έτσι κι αλλιώς θα με αφήσεις στο σχολείο και θα με σκέφτεσαι. Και εσύ νιώθεις μια ένταση.

Θα πάω σχολείο. Είναι μια μετάβαση για όλους μας.

Μια ιδέα προς το παρόν.

Ούτε ωραία, ούτε άσχημη, ούτε μαύρη ούτε άσπρη.

Πολύχρωμη.

Όπως τα μολύβια που μου πήρες.

Μαζί είμαστε σε όλο αυτό.

Και ήδη νιώθω λίγο καλύτερα.

Ίσως και λίγο πιο έτοιμος.

Ένα τόσο δα πιο έτοιμος όμως ε;

———————————————————-

Ιστορία γραμμένη 08/2022 - updated 08/2023

Μερικά tips για να προετοιμάσουμε το παιδί για το σχολείο:

  • Μιλάμε για το πώς θα είναι οι πρώτες μέρες στο σχολείο. Απαντάμε ειλικρινά στο παιδί, χωρίς υπερβολές.

  • Δεν προσπαθούμε να πείσουμε το παιδί με την λογική με το που μας εμπιστεύεται την ανησυχία του. Χρειάζεται να ασχοληθούμε πρώτα με το συναίσθημα.

  • Ακούμε το συναίσθημα του παιδιού χωρίς κρίση. Έχει το δικαίωμα να μη θέλει να πάει στο σχολείο και να φοβάται το άγνωστο. Αποφεύγουμε τα κλασικά εμπόδια επικοινωνίας (δες εδώ ποια είναι)

  • Διαβάζουμε παιδικά βιβλία για το θέμα παρέα. Κουβεντιάζουμε πάνω σε αυτά.

  • Αν είναι δυνατόν, επισκεπτόμαστε το σχολείο και συναντάμε τον δάσκαλο / την δασκάλα πριν την πρώτη μέρα. Αν δεν γίνεται, ΄τότε κάνουμε μία βόλτα γύρω από το σχολείο.

  • Αν είναι δυνατόν, συναντάμε άλλα παιδιά που θα πάνε στο ίδιο σχολείο…

  • Δεν βιαζόμαστε, δείχνουμε εμπιστοσύνη και μένουμε εμείς ήρεμοι. Η προσαρμογή μπορεί να πάρει αρκετό χρόνο και κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό. Το παιδί χρειάζεται να νιώσει ότι είμαστε δίπλα του και το στηρίζουμε.

  • Αν το παιδί σου πρόκειται να πάει Πρώτη δημοτικού φέτος, διάβασε εδώ ένα άρθρο της Ελίνα Κεπενού (Ψυχολόγος) για την μετάβαση στο δημοτικό

Όταν γυρνάνε από το σχολείο μέσα στην ένταση....

unsplash-image-KQCXf_zvdaU.jpg

Όταν γυρνάνε από το σχολείο, ειδικά τις πρώτες μέρες, και είναι μέσα στην ένταση, φωνάζουν και χτυπιούνται, 3 πράγματα θέλουν άμεσα από εμάς νομίζω.

Αποδοχή.

Αγκαλιά.

Επανασύνδεση.

Αποδοχή, αγκαλιά και επανασύνδεση γιατί δεν ουρλιάζουν ούτε χτυπιούνται για να μας τρελάνουν, δυσκολεύονται πραγματικά.

Αποδοχή, Αγκαλιά και επανασύνδεση γιατί έχουν πιεστεί στο σχολείο κάποιες στιγμές μέσα στην ημέρα και όταν μας βρίσκουν θελουμε να ξέρουν ότι μπορούν να μας εμπιστευτούν και τα δύσκολα τους συναισθήματα, να κλάψουν, να εκτονωθούν.

Αποδοχή, αγκαλια και Επανασύνδεση γιατί όταν είναι μικρά, τους λείπουμε τόσες ώρες και είναι απόλυτα φυσιολογικό και υγιής αυτό.

Δεν είναι πάντα εύκολο να μείνεις σταθερός-η και ήρεμος οταν το παιδι γυρνάει στο σπίτι και είναι μέσα στην ένταση.

Για μένα ήταν μάλιστα σχεδόν πάντα (πολύ) δύσκολο για χρόνια με την Σοφία…

Αν έχουμε στο μυαλό μας ότι τέτοιες στιγμές έντασης ειναι απόλυτα φυσιολογικές, τοτε ηδη έχουμε κάνει τη μισή διαδρομή προς το παιδί μας.

Την άλλη μισή διαδρομή, θα τη κανουμε μετά έτσι κι αλλιώς επειδή αγαπάμε το παιδί μας ότι και αν γίνει….

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην Μετάβαση του από το Νηπιαγωγείο στο ‘‘Μεγάλο Σχολείο’’

Γράφει η Eλίνα Κεπενού, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια & επιστημονική συνεργάτιδα του Blog (@elinakepenou).

Στο άρθρο αυτό η Ελίνα μας βοηθά να κατανοήσουμε την σημασία της μετάβασης από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό, πώς γίνεται η προσαρμογή και τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας.


Η μετάβαση των παιδιών  από το νηπιαγωγείο στο ‘‘Μεγάλο Σχολείο’’ θεωρείται μια από τις κρισιμότερες μεταβάσεις  της παιδικής ηλικίας. Η περίοδος αυτή σηματοδοτεί ιδιαίτερα έντονες αλλαγές τόσο στην καθημερινότητα  του παιδιού όσο και στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον

Στην καθημερινότητα του ο άνθρωπος χρησιμοποιεί την έννοια της μετάβασης με κυριολεκτική σημασία για να δηλώσει «την μετακίνηση από ένα τόπο σε άλλο», ενώ στη μεταφορική σημασία δηλώνει « την εξελικτική που οδηγεί από μία κατάσταση σε άλλη>>. Βασικό χαρακτηριστικό κάθε μετάβασης είναι η αίσθηση αλλαγής μαζί με τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τη συνοδεύουν.

Πιο συγκεκριμένα, οι αλλαγές στην περίοδο αυτή μετάβασης του παιδιού από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό συμπεριλαμβάνουν:

  • αύξηση του αριθμού των μαθητών μέσα στην τάξη

  • μεγαλύτερο χρονικό διάστημα διαμονής των μαθητών μέσα στην τάξη

  • αλλαγές στον τύπο και το βαθμό εμπλοκής των γονέων

  • αύξηση προσδοκιών για ατομική εργασία

  • λιγότερη ατομική βοήθεια

  • διαφορετικό περιεχόμενο προγράμματος

  • διαφοροποίηση του τρόπου διδασκαλίας του εκπαιδευτικού

Τι μπορεί να βιώσει το παιδί στην προσαρμογή;

Αυτή η αλλαγή που συμβαίνει στη ζωή του παιδιού, με την σειρά της ενεργοποιεί τον μηχανισμό της προσαρμογής, σκοπός του οποίου είναι να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να προσαρμοστεί πια το παιδί στις καινούργιες καταστάσεις.

Πολλά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται σε αυτό το στάδιο προσαρμογής, έχουν ομαδοποιεί ως εξής:

·        Πολυφαγία ή ιδιοτροπία στο φαγητό

·        Απροσεξία, αφηρημάδα

·        Δειλία ή υπερβολική και άκριτη υπακοή

·        Αιτιάσεις για σωματικές ενοχλήσεις (κεφάλι, κοιλιά κλπ.)

·        Ονυχοφαγία, διάφορα τικ

·        Ντροπαλότητα, συστολή

·        Υπερβολικές ανησυχίες, έμμονες ιδέες

·        Διασπαστικές συμπεριφορές στην τάξη

·        Έκδηλο άγχος, ευαισθησία, παλινδρομήσεις (π.χ. βραδινή ενούρηση)

·        Αδυναμία να  αποχωριστούν τα παιδιά τους γονείς   και να μπουν στην τάξη.

Παρά  τις δυσκολίες όμως που έχουν να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν,  δεν χρειάζεται να χαρακτηρίσουμε αυτές τις συμπεριφορές τις οποίες τυχόν εμφανίσουν κάποια παιδιά, ως «παθολογικές», καθώς όπως δείχνουν οι έρευνες 80% των παιδιών ενδέχεται να εμφανίσουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα και μετά από λίγο καιρό εξασθενούν και εξαφανίζονται.

Επίσης αυτές οι δυσκολίες δεν σχετίζονται με κάποια υποτιθέμενη "αδυναμία ή ψυχική ευαλωτότητα" των παιδιών.

Ο τρόπος και ο χρόνος προσαρμογής διαφοροποιείται ανάλογα με την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα, τις ανάγκες του κάθε παιδιού

Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό;

Αφουγκράζομαι τους φόβους και τις αγωνίες του παιδιού μου, οι οποίες συχνά εκδηλώνονται και με μη λεκτικό τρόπο (π.χ. ανορεξία, διαταραχές στον ύπνο, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, προβλήματα συμπεριφορά)

  1. Με αφορμή μια ζωγραφιά, ένα παραμύθι ή  ένα σχόλιο από έναν συγγενή συζητώ μαζί του, προκαλώ ερωτήματα, το αφήνω να εκφράσει τις ανησυχίες και τις απορίες του, δεν τις υποτιμώ και δε γελώ μαζί τους όσο «κουτές» ή  αστείες κι αν μου φαίνονται.

  2. Επικοινωνώ τακτικά με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς, ανταλλάσσω απόψεις και πρακτικές για ό,τι με απασχολεί και με προβληματίζει.

  3. Προσπαθώ να προσαρμόσω τις προσδοκίες που έχω από το παιδί μου στις δυνατότητες και στα ενδιαφέροντά του.

  4. Ρυθμίζω με προσοχή τη διάθεση του ελεύθερου χρόνου του και τις επιπλέον δραστηριότητες που θα αναλάβει.

  5. Διατηρώ ένα οικογενειακό περιβάλλον ήρεμο, με ελάχιστες προκλήσεις

  6. Τέλος, του δίνω το μήνυμα ότι συναισθηματικά θα είμαι πάντα δίπλα του και ότι οι όποιες αποτυχίες ή τα τυχόν λάθη που θα κάνει στη διαδρομή της προσαρμογής του δεν είναι δυνατόν σε καμία περίπτωση να αλλάξουν τα αισθήματα αγάπης και αποδοχής που έχω γι΄αυτό.

Σε κάθε περίπτωση, πριν από όλα τα διαδικαστικά και πάνω από όλα, είναι:   Η σχέση με το παιδί μας.

Ας αφιερώσουμε τις τελευταίες μέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς για να δώσουμε βάρος στην σχέση μας με το παιδί (κοινές δραστηριότητες, ενίσχυση του δεσμού, συζήτηση, παιχνίδι) έτσι ώστε από κοινού, να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις!


Πιο προσωπικά: πέρυσι η μεγάλη μου κόρη ξεκίνησε το δημοτικό και μου είχε στείλει αυτό το γράμμα: https://www.positiveparents.gr/blog/simera-ksekinao-to-dimotiko

Αν ξεκινάει το παιδί σου φέτος την πρώτη δημοτικού, του εύχομαι καλή αρχή!

Comment

Ελίνα Κεπενού

Η Κεπενού Ελίνα είναι Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στους Αμπελόκηπους. Αποφοίτησε από το τμήμα Φιλοσοφίας/Παιδαγωγικής/Ψυχολογίας(Φ.Π.Ψ) με κατεύθυνση Ψυχολογίας και στη συνέχεια αποφοίτησε από το Πρόγραμμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής σχολής Αθηνών. Παρακολούθησε μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην «Προαγωγή και Αγωγή Υγείας» της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και το μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο «Κλινική Νευροψυχολογία», στην Ιατρική - Νευρολογική Σχολή του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αιγινήτειο» και του Houston Texas. Παράλληλα, αξίζει να αναφερθεί πως διαθέτει πολύτιμη εργασιακή εμπειρία, καθώς συνεργάστηκε με ιδιωτικά σχολεία, πανεπιστήμια και ψυχιατρικές κλινικές. Πιο συγκεκριμένα, εργάστηκε ως Ψυχολόγος στο Δημοτικό Βρεφονηπιακό Σταθμό της Αγίας Παρασκευής και στην Ιδιωτική Ψυχιατρική κλινική «Γαλήνη», ενώ υπήρξε Σχολική Ψυχολόγος στην Εράσμειο Ελληνογερμανική Σχολή και στο Ελληνογαλλικό νηπιαγωγείο «E.M.E.D.O.F.». Τέλος, υπήρξε Καθηγήτρια Ψυχολογίας στα ιδιωτικά ΙΕΚ Δέλτα, καθώς και εκπαιδεύτρια ενηλίκων με σκοπό τη διαχείριση άγχους στην εργασία, σε πολυάριθμες εταιρείες, όπως Μεβγάλ, Revoil, Jetoil και Spreeder.

Επιστροφή στο σπίτι (μετά το σχολείο) : η ζεν attitude

Επιστροφή στο σπίτι (μετά το σχολείο) : η ζεν attitude

Αυτές τις μέρες όλοι μιλάνε για την επιστροφή στο σχολείο. 

Εγώ θα πω κάτι για την επιστροφή στο ΣΠΙΤΙ μετά το σχολείο! 

Read More