Όταν κατάλαβα ότι δεν ακούω κανέναν...
/18/01/2017
Είναι η πρώτη μας μέρα σπουδών ως γονείς. Πάμε παρέα με τον Γιώργο. Η Σοφία (τότε 13 μηνών) ξυπνάει όλη νύχτα για να θηλάσει και έχω 400 μέρες να κοιμηθώ. Νιώθω μόνιμα ένα κουδούνι με δύο πόδια που παραπατάνε. Είμαι όμως πολύ χαρούμενη που θα μάθω νέα πράγματα ως γονέας... και ας μη ξέρω τότε ότι θα μάθω νέα πράγματα πρώτα απ’ όλα για μένα... και ότι θα αλλάξει η ζωή μου...
Μπαίνω στην αίθουσα του εργαστηρίου. Κάθομαι ακριβώς απέναντι από ένα πανό. Αναγράφει: ‘’Τα 12 εμπόδια επικοινωνίας’’. Εμπόδια επικοινωνίας; Επ, τι είναι αυτό; Γράφει από κάτω: ‘’Εντολή’’, ‘‘απειλή’’, ‘‘συμβουλή’’, ‘‘κριτική’’, ‘‘ηθικολογία’’ κτλ. Το διαβάζω μία. Το διαβάζω δύο. Το διαβάζω τρεις και δεκατρεις. Και κολλάω.
Δεν υπάρχει ούτε ένα εμπόδιο επικοινωνίας που δεν λέω καθημερινά ως άνθρωπος και Μαμά. Συνειδητοποιώ ότι δεν ακούω όταν μου μιλάνε. Και ότι δεν ακούω το παιδί μου. Και...
Δεν υπάρχει ούτε ένα εμπόδιο που δεν έχω ακούσει καθημερινά ως παιδί. Ούτε ένα.
Ωπα... Πλάκα μου κάνετε βρε παιδιά; ;;; Έχει μείνει κάτι όρθιο; Το πανό μου πέφτει στο κεφάλι. Αουτς!!!! Πονάει αυτό!
Βγαίνω από κάτω από το πανό. Δεν βλέπει κανείς ότι πόνεσα, όλοι ακούνε τον δάσκαλο.
Εμφανίζεται το παιδί μέσα μου μπροστά μου. Αυτό πόνεσε τελικά περισσότερο. Μου χαϊδεύει το κεφάλι. Του λέω και μου λέει: ‘’Εγώ σε ακούω.’’
Μου χτυπάει την πλάτη και μου λέει: ‘’Μπορείς.’’
Και μία ερώτηση με Ε κεφαλαίο έρχεται αμέσως μετά στο κεφάλι μου: ΠΩΣ;
---------------
Πώς γίνεται να επικοινωνούμε στ’ αλήθεια με κάποιον;
Πώς μαθαίνει κανείς να ακούει; Πώς θα μάθω να ακούω πραγματικά το παιδί μου και να επικοινωνώ μαζί του με ενσυναισθηση και χωρίς εμπόδια;
Δεν έχω πρόβλημα ακοής. Τα ντεσιμπέλ φτάνουν στ’ αυτιά μου, κάτι άλλο τρέχει. Πρέπει να το ψάξω. Πρέπει να με παρατηρώ... Τι κάνω αντί να ΑΚΟΥΩ όταν το παιδί μου επικοινωνεί κάτι, οτιδήποτε.
Πρώτα λοιπόν, αποφασίζω να ακούω ΕΜΕΝΑ να μιλάω με όλα τα εμπόδια. Τα συνειδητοποιώ, τα αναγνωρίζω και τα χαιρετάω. Καλά τα πάω. Είμαι πολύ καλή στην αναγνώριση. Τα κάνω σχεδόν όλα τσεκ. Εναλλακτικά και ανάλογα την περίσταση...
Καθησυχάζω. Για να νιώσω εγώ πρώτα καλύτερα ‘’Μη στεναχωριέσαι, όλα θα πάνε καλά’’
Αλλάζω θέμα. Για να ξεμπερδεύω. ‘’Μήπως πεινάς;’’
Προβάλλω. Αυτό που θα έπρεπε να κάνει το παιδί σύμφωνα με αυτό που εγώ νομίζω. ‘’Εγώ στην θέση σου, θα πήγαινα να το πω στην δασκάλα’’
Αναλύω. Αυτό που νομίζω ότι του έχει συμβεί. ‘’Μήπως δεν είχες κάνει τα μαθήματά σου;’’
Κουνάω το δάχτυλο. Της δείχνω ότι έκανε λάθος. ‘’Αυτό που έκανες πλήγωσε την Μαρία’’
Προειδοποιώ. Της λέω τι μπορεί να πάθει
Δίνω οδηγίες. Της λέω τι πρέπει να κάνει.
Δίνω συμβουλές. Για να νιώσω σημαντική και βοηθητική.
Προτείνω αμέσως λύσεις. Μπας και σώσω το παιδί μου.
Και άλλα πολλά.
Αναγνωρίζω τα εμπόδια και τι συνειδητοποιώ; Όλα αυτά που λέω, όλα αυτά που εκφράζω, φωνάζουν ΕΓΩ.
Η στάση μου, τα λόγια μου, τα μάτια μου ουρλιάζουν ΕΓΩ.
ΕΓΩ ξέρω! ΕΓΩ θα σε σώσω. ΕΓΩ μπορώ! ΕΓΩ είμαι σπουδαία! ΕΓΩ υπάρχω! ΕΓΩ ΕΓΩ ΕΓΩ.
Όλα γυρνάνε γύρω από μένα. Από το βίωμα μου. Δεν ακούω. Δεν συνδέομαι.
Χάνω τι νιώθει το παιδί, Χάνω τι σκέφτεται, χάνω το συναίσθημά του.
Δεν την αφήνω να σκέφτεται. Δεν την αφήνω να νιώθει. Δεν την αφήνω να υπάρχει. Δεν την αφήνω να νιώσει δυνατή, σεβαστή, σημαντική, άξια, να αναπτύξει απόψεις, ιδέες, αυτοπεποίθηση.
Και το χειρότερο: χάνω ποιος είναι η κόρη μου. Την κρατάω σε απόσταση από μένα.
Δεν με αφήνω να την δω, να την γνωρίσω. Ποιος είναι. Πώς είναι αυτό το απίθανο και μοναδικό πλάσμα στον κόσμο, τι δυνατότητες έχει.
Αφού με έχω παρατηρήσει να μιλάω (και να μην ακούω), αποφασίζω να προσπαθώ να λέω λιγότερα εμπόδια!
Οπότε βάζω σελοτέιπ στο στόμα μου. Όταν μιλάει το παιδί, μένω σιωπηλή.
Περιμένω. Αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα που δεν μιλάω, εμποδίζω τις αυτοματοποιημένες απαντήσεις μου να βγουν προς τα έξω. Και μου αφήνουν ένα κρίσιμο χρόνο για να διαλέξω την απόκριση μου.
Πολλές φορές, μόνο που είμαι εκεί και ακούω προσεκτικά, χωρίς να μιλάω, αρκεί. Το παιδί ηρεμεί που είπε το πρόβλημα του και πάει να παίξει. Καταλαβαίνω ότι δεν περιμένει πάντα μία λύση. Ότι το πρόβλημα μπορεί να λύνεται με το που σε ακούει κάποιος.
Παίρνω θάρρος. Σιγά σιγά, ρισκάρω να ανοίγω το στόμα μου και λέω μονολεκτικές φράσεις όπως:‘’καταλαβαίνω...’’, ‘’ώ’’, ‘’μμμ’’. ‘’για πες’’
Βήμα βήμα, εμπλουτίζω τις αποκρίσεις μου και καθρεφτίζω το συναίσθημα του παιδιού. ‘’Σε καταλαβαίνω. Νιώθεις πολύ αδικία τώρα που σου πήρε το παιχνίδι ενώ έπαιζες ωραία!’’.
Τις μισές φορές τα λέω τελείως τεχνητά και γελάω με τον εαυτό μου.
Κι όμως συμβαίνει... Μου λέει: ‘’Ναι Μαμά! Αυτό είναι! Δεν είναι δίκιο!’’
Άκουσα δηλαδή τώρα; ΑΚΟΥΣΑ!!!
Παίρνω δυνάμεις. Λέω λιγότερες πατάτες, και όταν παρ’όλες τις προσπάθειες τα κάνω πατατοσαλάτα, πάλι με παρατηρώ, δεν με κρίνω. Το παιδί μέσα μου μου δίνει ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη. Τι; Μαθαίνεις μια ξένη γλώσσα παιδί μου λέει, θέλει χρόνια! Πάμε πάλι’’
Πατάτα πατάτα λοιπόν. Βήμα βήμα. Σιγά σιγά η ξένη γλώσσα γίνεται και δική μας. Όπως συμβαίνει και με τα ελληνικά. Που δεν θα είναι ποτέ η μητρική μου γλώσσα αλλά που γίνονται παρόλα αυτά, πατάτα πατάτα, δικά μου.
Μαθαίνουμε να ακούμε και κάνουμε ως γονείς μία σπουδαία προσπάθεια. Ένα δώρο στα παιδιά μας. Ίσως να ακούνε πιο εύκολα το συνάνθρωπο τους από σήμερα και τα δικά τους παιδιά αύριο.
Μπορείς να με ακούσεις να λέω την ιστορία αυτή στο παρακάτω βίντεο!
