Οι ταμπέλες : Γιατί δεν τις θέλουμε και 5 ιδέες για να μην τις βάζουμε

Πέφτει κάτω το ποτήρι.

Ο μπαμπάς : ''Πώπω, πόσο αδέξιος είσαι!''

Στο σχολείο, κοιτάει έξω από το παράθυρο.

Η δασκάλα: ''Είσαι απρόσεχτος''

Mικρή, ήμουν η ‘’ντροπαλή’’ δεν ξέρω ποιος μου έβαλε αυτήν την ετικέτα. Αλλά πέρασαν πολλά χρόνια για να συνειδητοποιήσω ότι δεν ήμουν ντροπαλή. Νόμιζα ότι ήμουν επειδή έτσι με λέγανε… Και νομίζοντας ότι ήμουν ντροπαλή, δεν ένιωθα τόση αυτοπεποίθηση και τελικά δεν ήμουν πράγματι τόσο κοινωνική... Τραγικό; 

Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι κρίσεις, ετικέτες, ταμπέλες μας έρχονται στο στόμα αυτόματα όταν ζούμε μία δύσκολη κατάσταση ειδικά.  Το κάνουμε χωρίς να το συνειδητοποιούμε τις περισσότερες φορές. 

Το αποτέλεσμα ποιό είναι ;

Όταν κάποιος μας λέει, π.χ., ''Είσαι τεμπέλης'', πυροδοτείται μία αντίδραση άγχους και μία διαδικασία που λέγεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία ή φαινόμενο του Πυγμαλιώνα.

Τι σημαίνει αυτό; Αυτόν που τον ονομάζουμε ''τεμπέλη'', θα ξεκινήσει να μπαίνει σε αυτόν το ρόλο και να συμπεριφέρεται περισσότερο σαν ''τεμπέλης'' . 

Το παιδί θα συμμορφωθεί με την εικόνα που έχουμε γι' αυτό ακόμα και εάν αυτή η εικόνα είναι αρνητική! Δεν έχει ακόμα την ικανότητα να πάρει απόσταση από το τι πιστεύει ο γονιός του για αυτό. Με άλλα λόγια πιστεύει ό,τι λέμε για αυτό.  Αφού όλοι περιμένουν να είμαι άτακτος, ας είμαι για να μην τους απογοητεύσω. 

Η Ισαμπέλ Φιλοζά περιγράφει στο βιβλίο της ''Δεν υπάρχουν τέλειοι γονείς'': ''Ο εγκέφαλος [του παιδιού ] διερμηνεύει τα σχόλια και τις κρίσεις μας ως διαταγές.''... 

Οπότε το χειρότερο που μπορούμε να πούμε σε ένα άτακτο παιδί ''Είσαι άτακτος’’ γιατί αυτός στην ουσία ακούει : ‘’Πρέπει να είσαι άτακτος’’! 

Και οι ‘’θετικές ταμπέλες’’ θέλουν προσοχή.

Μία θετική πρόταση ''Ο μεγάλος μου είναι το μυαλό της οικογένειας'', μπορεί να έχει τελικά αρνητικό αντίκτυπο. Το παιδί μπορεί να αισθανθεί παγιδευμένο σε αυτόν το ρόλο και να πιέζεται για να ικανοποιήσει τους γονείς του.

Και αν έχει αδέλφια, τα άλλα παιδιά θα αισθανθούν μειονεκτικά και θα δημιουργηθεί ένα κλίμα ανταγωνιστικό. 

5 ιδέες για να μη βάζουμε ταμπέλες και να ξεκολλήσουμε τις ήδη κολλημένες

1.       Να έχουμε στο μυαλό μας την πρόταση του Ηaim Ginott ‘’Να συμπεριφέρεσαι σε ένα παιδί σαν να είναι ήδη ο άνθρωπος που είναι ικανό να γίνει».

Δηλαδή να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε μέχρι τώρα το παιδί λέγοντας π.χ.  στο ‘’αδέξιο’’ παιδί ‘’ Θωμά, σου αναθέτω να τακτοποιήσεις τα ποτήρια στο ντουλάπι'’. 

2.       Να τονίσουμε τις επιτυχίες και τις θετικές συμπεριφορές του παιδιού.

Είναι σημαντικό να του δείξουμε ότι βλέπουμε πρόοδο περιγράφοντας τη συμπεριφορά.  Δεν πρέπει απλώς να λέμε ‘’Μπράβο’’ αλλά π.χ. σε ένα παιδί που γκρινιάζει συχνά να του λέμε: ‘’ Βλέπω ένα παιδάκι πολύ χαμογελαστό σήμερα!’’. Το παιδί έτσι θα αλλάξει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του.

3.       Να είμαστε το παράδειγμα.

Να του δείξουμε τις θετικές συμπεριφορές στην πράξη, π.χ. : Για να μη λερώνω τα ρούχα μου όταν τρώω, κάθομαι μπροστά στο πιάτο και σκύβω λιγάκι.

4.       Να μας ακούει να λέμε καλά λόγια για αυτόν. 

Εδώ θα αναφέρω πάλι τον Haim Ginott ‘’Αν θέλετε τα παιδιά σας να βελτιωθούν, αφήστε τα  να ακούσουν «κατά λάθος» τα καλά πράγματα που λέτε σε άλλους για αυτά.’’.

Για παράδειγμα, όταν γυρίσει η μαμά στο σπίτι, ο μπαμπάς λέει: ‘’ Σήμερα η Κοραλία συνεργάστηκε πολύ καλά με τον αδελφό της’’. Και να μην αναφέρει ο μπαμπάς τις λίγες φορές που χρειάστηκε να επέμβει.

5.       Να πούμε στο παιδί ξεκάθαρα τι περιμένουμε από αυτό.

Π.χ. στο παιδί ‘’εγωιστή’’ , ‘’Αντρέα, περιμένω από εσένα να μοιραστείς τα μπισκότα με τα αδέλφια σου’’. Προσοχή εδώ μόνο να μην έχουμε υπερβολικές προσδοκίες.

Και πάνω απ’ολα θέλει υπομονή. Και αυτό είναι ίσως το δυσκολότερο κομμάτι. Και σίγουρα που και που θα μας ξεφύγουν ταμπέλες και κρίσεις.

Αξίζει όμως η προσπάθεια γιατί, μόνο μειώνοντας τις ταμπέλες και τις κρίσεις, θα αλλάξουμε την πραγματικότητα!

Η μεγάλη μου κόρη, η Ελαία (4,5 ετών) είναι κάπως ‘’αργή’’. Της λέμε πολλές φορές να κάνει πιο γρήγορα βέβαια, ότι αργούμε και δεν θα προλάβουμε κτλ αλλά δαγκώνω τη γλώσσα μου όταν μου έρχεται να της πω ''είσαι αργή'' επειδή ξέρω ότι αυτό θα την κάνει να εσωτερικεύσει ότι είναι αργή. Επίσης προσπαθώ να σεβαστώ ότι μπορεί να είναι διαφορετική από εμένα και να θέλει περισσότερο χρόνο γενικά.  

Πες μου στα σχόλια εάν σου βάζανε ταμπέλες μικρός /  η και εάν νομίζεις ότι σε επηρέασε!

Πες μου και τι συμβαίνει με το παιδί σου, νομίζεις ότι έχει κάποια ταμπέλα;