Τα ψέματα των παιδιών: Στάδια και 4 tips για να αντιδράσουμε θετικά

Στάδια 

• Πριν τα 3 έτη

Πριν την ηλικία των τριών ετών, το παιδί δεν μπορεί να κατανοήσει την έννοια του ψεύδους. Συνεπώς, όταν ρωτάμε κάτι ένα δίχρονο για παράδειγμα, έχει την τάση να προσαρμόσει την απάντησή του ανάλογα με τη συμπεριφορά μας προκειμένου να μας ευχαριστήσει.

• 3 ετών

Στα περίπου 3 έτη, το παιδί ανακαλύπτει τις νοητικές εικόνες και τις θεωρεί αληθινές. Με άλλα λόγια, νομίζει ότι αυτό που υπάρχει στο μυαλό του είναι πραγματικότητα και έτσι, δεν μπορεί να διακρίνει την διαφορά. Λέει αυτό που έχει στο μυαλό του και δεν αντιλαμβάνεται ότι  λέει ψέματα.

• Από 3,5 ετών

Photo credit BULENTDΜ

Σχεδόν όλα τα παιδιά λένε ψέματα αλλά θα δούμε τώρα ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα, είναι ένα απαραίτητο στάδιο της ανάπτυξής τους! Στην ουσία, κατασκευάζουν τον εγκέφαλό τους.

Το παιδί ανακαλύπτει ότι μπορεί να πει με το λόγο κάτι που δεν είναι αληθινό. Έτσι, λέγοντας ψέματα, παίζει με τις εικόνες που έχει στο μυαλό του. Με τις λέξεις, φτιάχνει τον κόσμο όπως το θέλει όχι όμως για να μας κοροϊδέψει. Λέει ότι έχει κατοικίδιο ενώ δεν έχει, λέει ότι ο μπαμπάς του είναι πιλότος.

Ο Haim Ginott εξηγεί ότι τα ψέματα είναι στην ουσία αλήθειες για τους φόβους και τις επιθυμίες των παιδιών και εάν τα αντιμετωπίζουμε έτσι, τότε μπορούμε να μάθουμε πολλά πράγματα για τις σκέψεις και τις ανησυχίες των παιδιών μας.

Photo Credit seosuckhoe

• Μετά τα 4 έτη

Tα παιδιά συνήθως λένε ψέματα ‘’στρατηγικά’’ για να αποφύγουν αρνητικές συνέπειες και ο πιο συνηθισμένος λόγος είναι για να αποφύγουν μία τιμωρία.  Υπάρχουν στην πραγματικότητα 9 βασικοί λόγοι που μας οδηγούν να λέμε ψέματα, τα περιγράφει ο Paul Ekman στο βιβλίο του ‘‘Telling Lies’’… Δες περισσότερα ΕΔΩ

 4 tips για να αντιδράσουμε θετικά

1.       Να μην απειλούμε, κατηγορούμε και να χρησιμοποιούμε τιμωρίες που προκαλούν στην ουσία ψέματα ‘’άμυνας’’.

Τα δοκίμασα όλα - Ιζαμπελ Φιλιοζα

Για παράδειγμα, αν το παιδί έσπασε ένα παιχνίδι του και λέει ότι δεν το έσπασε, αντί να προσπαθούμε να του αποδείξουμε ότι μόνο αυτός μπορεί να το έχει σπάσει και ότι λέει ψέματα, μπορούμε να πούμε ‘’Βλέπω ότι το φορτηγάκι σου έχει σπάσει. Κρίμα, σου άρεσε πολύ αυτό το παιχνίδι.'' Καλύτερα λοιπόν να περιγράφουμε την κατάσταση. 

Γενικά, δεν χρειάζεται να κάνουμε ερωτήσεις εάν γνωρίζουμε την απάντηση. Η ερώτηση ''Γιατί'' είναι ιδιαίτερα αρνητική και θα κάνει πιθανότατα το παιδί να λέει άλλα ψέματα.  

2.       Να μην βάζουμε την ταμπέλα του ''ψεύτη'' στο παιδί.

Περισσότερα για τις ταμπέλες, διάβασε εδώ!

3.       Να βοηθήσουμε το παιδί να μιλάει για τις ανάγκες του και τα συναισθήματα του, και ας ακούμε δύσκολες αλήθειες κάποιες φορές.

Για παράδειγμα, αν το παιδί λέει ότι δεν αγαπάει την γιαγιά του, καλύτερα να ακούμε για ποιο λόγο το λέει αυτό παρά να του πούμε: ''Δεν είναι αλήθεια, την αγαπάς την γιαγιά.’’ Έτσι, το παιδί μαθαίνει ότι μπορεί να πει την αλήθεια και τα πραγματικά του συναισθήματα και ότι δεν χρειάζεται να κρύβει κάτι δυσάρεστο.

Διάβασε εδώ τι συμβαίνει και τι μπορούμε να κάνουμε όταν το παιδί μας λέει πχ ‘‘Δεν σ’ αγαπάω’’.

“Εάν θέλουμε να διδάξουμε την ειλικρίνεια, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε τις πικρές αλήθειες όσο τις ευχάριστες αλήθειες.”

— Haim Ginott

4. Να του δείξουμε το καλό παράδειγμα.

Είναι αυτονόητο : Αν οι γονείς δεν θέλουν να λένε ψέματα τα παιδιά τους, δεν πρέπει να λένε οι ίδιοι ψέματα, πρέπει να τονίζουν την σημασία της αλήθειας ως αξίας όποτε τους δίνεται ευκαιρία. Και να μην κρύβουμε τα συναισθήματά μας!Διάβασε γιατί είναι πολύ σημαντικό αυτό ΕΔΩ

Και τώρα δεν μπορούσα να μη σου πω για την πολύ ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική ομιλία ‘’ Can you really tell if a kid is lying?’’. Δεν σου λέω τίποτα, απλά δες το! 

Το παιδί σου λέει ψέματα όπως όλα τα παιδιά (δεν πιστεύω να είναι η εξαίρεση!) και τότε πώς αντιδράς ;