Στήριξη των παιδιών εν μέσω πανδημίας: απλές πρακτικές με νόημα για την προστασία της ψυχικής υγείας τους
/Γράφει η Eλίνα Κεπενού, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια & επιστημονική συνεργάτιδα του Blog (@elinakepenou).
Μας εξηγεί τι πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας αυτήν την περίοδο εάν έχουμε παιδί σε προσχολική ηλικία…
Είναι γεγονός ότι ο κορωνοιός μας αφορά όλους και έχει αλλάξει την καθημερινότητά μας –και μπορεί να την αλλάξει ακόμη περισσότερο- γεγονός που δημιουργεί συναισθήματα ανησυχίας φόβου αλλά ακόμα και πανικού… Σχολεία κλείνουν, άνθρωποι με μάσκες κυκλοφορούν παντού, συζητήσεις εκτενείς στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καταναγκαστικό πλύσιμο χεριών.
Και σε όλα αυτά θεατές τα παιδιά στα οποία σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να μεταδώσουμε τον πανικό μας αλλά είναι σίγουρα καλό –ανάλογα πάντα με την ηλικία τους – να έχουν καταλάβει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Στην προσχολική ηλικία, το πιο σημαντικό για τα παιδιά είναι η ασφάλεια. Οπότε :
1. Μειώστε την τηλεόραση.
Προσπαθήστε να τα κρατήσετε όσο το δυνατόν πιο μακριά από τις ειδήσεις, ώστε να μην τους δημιουργείτε άγχος.
2. Καθησυχάστε τα.
Εάν δείτε ότι υπάρχει ανάγκη να δώσετε κάποιες εξηγήσεις, με το να τους πείτε ότι ούτε τα ίδια, ούτε η μαμά και ο μπαμπάς κινδυνεύουν να αρρωστήσουν σοβαρά. Σε αυτήν την ηλικία αναμένεται, λόγω της εκτίναξης της φαντασίας τους στα ύψη και της αδυναμίας τους να διαχωρίσουν το αληθινό από το φαντασιακό, να γιγαντώνονται οι οποιοδήποτε φόβοι που τους δημιουργούνται.
3. Μην αλλάξετε ριζικά την ρουτίνα τους.
Επειδή έχει κλείσει το σχολείο, διατηρούμε με ευλάβεια τις ώρες ύπνου, φαγητού, κάποια ώρα ενασχόλησης και δημιουργικής δραστηριότητας, μια προσπάθεια διατήρησης της ρουτίνας τους που συμβάλλει σημαντικά στην αίσθηση ασφάλειας.
4. Έχετε υπομονή και ψυχραιμία εάν βλέπετε ότι δεν τηρούν με ακρίβεια τα μέτρα υγιεινής και προστασίας.
Διδάξετε τα πάλι και πάλι, τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα που πρέπει να τηρούν, για να μείνουν τόσο τα ίδια ασφαλή όσο και οι άλλοι. Μην τους φωνάζετε, αν δεν καταλαβαίνουν τη σοβαρότητα της κατάστασης.
5. Χρησιμοποιείστε απλή γλώσσα χωρίς επιστημονικές ορολογίες.
Δεν κατακλύζουμε τα παιδιά με πληροφορίες, οι πληροφορίες είναι έγκυρες και ακριβείς και πάντα αναλογιζόμαστε πόσα μπορούν να καταλάβουν ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητά τους. Το σημαντικό από τη συζήτηση είναι να σας πουν πώς νιώθουν για αυτά που γνωρίζουν : φοβούνται; αδιαφορούν;
Και κυρίως…
6. ΑΣΧΟΛΗΘΕΙΤΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ!
Αξιοποιήστε την ευκαιρία να έρθετε πιο κοντά με τα παιδιά σας και να περάσετε στιγμές ποιοτικού χρόνου και παιχνιδιού. Με αυτόν τον τρόπο διαχειριζόμστε την κρίση, με το καλύτερο δυνατόν τρόπο, την ενδυνάμωση της σχέσης .
Επίσης είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ποιες είναι οι αναμενόμενες φυσιολογικές αντιδράσεις των παιδιών 1-5 ετών σε καταστάσεις κρίσεων.
Οι πιο κοινές αντιδράσεις που υιοθετούν τα παιδιά της ηλικίας 1-5 ετών όταν αναστατώνεται η ζωή τους είναι:
Παλινδρόμηση: τα παιδιά στην ηλικία αυτή (1-5 ετών) συχνά υιοθετούν συμπεριφορές προηγούμενων εξελικτικών σταδίων , όπως η νυχτερινή ενούρηση, το πιπίλισμα δακτύλου, και ο φόβος για το σκοτάδι .
Συναισθηματικά συμπτώματα: Νευρικότητα, τικ, τραυλισμός, προσκόλληση στους γονείς, ανυπακοή.
Σωματικά Συμπτώματα : εμετοί, λοιμώξεις, διάρροια, απώλεια ελέγχου σφιγκτήρων
Άρνηση : Τα παιδιά συμπεριφέρονται σαν να μην υπάρχει το στρεσογόνο γεγονός. Συχνά επιστρατεύουν τη φαντασία για να δημιουργήσουν μία νέα καθησυχαστική πραγματικότητα (π.χ . Φανταστικός φίλος)
Απόσυρση : Απομακρύνονται, και είναι σχεδόν <<αόρατα>>
Παρορμητική ενεργητικότητα : Η υπερδραστηριότητα τους βοηθά να συγκαλύπτουν το άγχος τους, προκαλεί τον θυμό των γύρω τους γιατί δεν κατανοούν τη συμπεριφορά. Εάν συνεχίζεται επί μακρόν, αποδεικνύεται αυτο-καταστροφική.
Πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε;
με λεκτική επικοινωνία (καθησυχασμός)
με φυσική επαφή (χάιδεμα, κράτημα χεριού)
να κοιμηθεί το παιδί, περιστασιακά,με τους γονείς του
δίνουμε την ευκαιρία στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του μέσα από το παιχνίδι.
Oπότε πολλές αγκαλιές και καλή δύναμη!